مرحله 1: لولهها یا سایز اجزاء جوش در گیرههای دستگاه بسته میشود و در صورتیکه برش قبلی لوله عمود بر امتداد آن باشد لازم است در حد 30-20 mm سر آنها از گیره بیرون بماند. بدیهی است دستگاه بایستی دارای واسطه گیره برای سایزهای مختلف باشد و از طریق واسطهها گیرهها کاملاً هماندازه لولهٴ مورد جوشکاری خواهند شد. در حدی گیرهها محکم میشوند که لولهها کاملاً درگیر باشد و محکم کردن گیرهها بیش از حد میتواند به لولهها آسیب وارد نماید. به منظور کاهش فشار کشش (Drag Pressure) لازم است انتهای دیگر لولهها روی تکیهگاههای مناسب قرار گیرد (Roller).
لولههای موجود در گیرههای متحرک بهوسیله ماشین حرکت داده میشود و در حین حرکت آرام لوله، میزان فشار اعمالی از روی فشارسنج قرائت میشود تا فشار کششی مربوط به همان لوله مشخص شود و مقدار آن یادداشت میگردد. بدیهی است در صورتیکه دستگاه به مدت طولانی کار نکرده باشد لازم است چند بار گیرههای متحرک عقب و جلو رفته تا روان شوند و بعد از آن فشار کششی یادداشت گردد. تعیین و یادداشت فشار کششی برای هر جوش لازم است، چون با توجه به عوامل مختلفی از قبیل نوع دستگاه، وزن لوله و غیره تغییر مینماید. نحوه قرار گرفتن لولهها در این مرحله در شکل زیر مشاهده میشود.
مرحله 2: به منظور برطرف کردن لایه اکسید روی لبههای دو لوله و ایجاد تطابق بین دو لبه لولهها ضروری است که دو لبه لولههای مورد جوشکاری رنده شود. این عمل از طریق رنده مخصوص (Plane) صورت میگیرد. رنده مذکور بین دو لوله در دستگاه قرار میگیرد و با اعمال فشار مناسب (در حدی که رنده تحت فشار زیاد قرار نگرفته و در جای خود نیز لق نزند) عمل رندهکاری صورت میگیرد.
سر لولهها تا دیدن تراشه کامل از هر دو سر رنده میشوند. بعد از اینکه از دو سر لولهها تراشههای کامل دیده شد فشار را میاندازیم و پس از جدا شدن دو سر لولهها از روی رنده، آن را خاموش میکنیم. اگر به این ترتیب عمل نشود سر لولهها ناصاف و پله پله خواهد گردید. یادآوری میشود در شروع رندهکاری اول باید رنده را روشن و سپس فشار را اعمال نمود.
ضمناً به منظور جلوگیری از کنده شدن تیغه رنده بهتر است قبل از رندهکاری با یک پارچه تمیز سر لولهها تمیز شود. این مرحله از کار در شکل زیر مشاهده میشود.
مرحله 3: رنده را برداشته لولهها را لب به لب مینمائیم تا بتوانیم همترازی و فاصله بین لولهها را کنترل نمائیم. پس از رنده شدن دو سر لولهها به هیچ وجه مجاز نیستیم دست یا هر چیز مرطوب و آلودهای را به سطوح مرطوب بزنیم. همترازی لولهها حداکثر میتواند تا 10% ضخامت لولهها باشد و در صورتیکه از این مقدار بیشتر باشد بایستی لولهها از طریق روشهای ذیل همتراز شوند:
سفت و شل کردن مهرهگیرها
چرخاندن لوله
تنظیم تکیهگاههای دو انتهای دیگر لولهها
در صورتیکه به منظور همترازی، لولهها در داخل گیرهها تغییر مکان داده شوند لازم است مجدداً عمل رنده کردن (Planing) صورت گیرد. حداکثر فاصله (gap) بین دو سر لوله بعد از رنده کردن 5/0 mm است.
در صورتیکه به طور ناخواسته در این مرحله دست با سطوح رنده شده تماسی پیدا کرد بایستی از پارچه پنبهای تمیز و آغشته به سیال مجاز (الکل اتیلیک سفید، آستون) استفاده کرد و سطوح رنده شده آلوده را تمیز نمود. این مرحله در شکل زیر قابل مشاهده است.
مرحله 4: دستگاه را امتحان میکنیم که آیا لوله کاملاً درگیر است و از جای خود در گیرهها در نمیرود و کنترل میشود که آیا اتو از نظر دما آماده شده است. پس از حصول اطمینان، اتو بین دو لوله در دستگاه قرار داده میشود و فشار را تا حد مورد نظر (فشار اعلام شده از طرف سازنده دستگاه به اضافه فشار کششی) افزایش میدهیم و صبر میکنیم تا ارتفاع در حد 1 تا 4 میلیمتر گردد. برای اینکه این ارتفاع (Bead) لبه برگشته لوله روی اتو کاملاً در خاطر بماند میتوان ضخامت یک چوب کبریت را تداعی نمود. شایان ذکر است که به هنگام قرار دادن اتو حتیالامکان اتو را به لبه لوله ثابت نزدیک میکنیم تا بر اثر حرکت فک متحرک مدت زمان بیشتری لبه لوله دیگر با اتو تماس نداشته باشد.
مرحله 5: پس از ایجاد (Bead) در حد مورد نظر فشار را میاندازیم، بهطوریکه فقط دو سر لوله با اتو در تماس باشند.
قابل توجه اینکه در صورتیکه سازنده دستگاه در این مرحله فشار معینی را توصیه کرده باشد لازم است فشار مشخص شده، رعایت گردد.
در این مرحله انرژی گرمائی در لوله نفوذ مینماید و بایستی تا تمام شدن مدت زمان توصیه شده صبر کرد.
مرحله 6: پس از تمام شدن زمان نفوذ انرژی حرارتی، دو لوله را از روی اتو جدا کرده و عقب میکشیم و دقت میکنیم که اتو در حین برداشته شدن به دو سر لوله اصابت نکند. در صورتیکه به هنگام عقب راندن فک متحرک اتو به یکی از دو سر لوله بچسبد با زدن یک ضربه به آهستگی به دسته اتو در حالی که با دست دیگر آن را کنترل میکنیم اتو را از لوله جدا میکنیم. بعد از برداشتن اتو به سرعت لبههای لوله را به هم چسبانده و فشار را تا حد موردنظر (فشار اعلام شده از طرف سازنده دستگاه به اضافه فشار کششی) افزایش میدهیم. اعمال فشار مذکور نبایستی یک مرتبه و فوری صورت گیرد و لازم است در طول زمان مناسب به اوج خود برسد. پس از اینکه فشار در این مرحله به اوج خود رسید اجازه میدهیم که دو لوله تحت این فشار بهطور ثابت، در دستگاه باقی بماند و زمان معین شده از طرف سازنده دستگاه سپری شود. این مرحله در شکلهای زیر قابل مشاهده است.
مرحله 7: پس از اتمام زمان سرد شدن اشاره شده در مرحله قبل، اکنون لولههای جوش داده شده را از دستگاه خارج میکنیم و صبر میکنیم لولهها طی زمان توصیه شده از طرف سازنده در محلی قرار بگیرد.
نکته: برای پیگیری مراحل مختلف جوشکاری لب به لب معمولاً استفاده از منحنی زیر مناسب است.