درباره کنترل تشکیل رسوب در دیگ بخار

با تمام كوشش هائي كه صرف بهبودسازي خارجي آب تغذيه به ديگ بخار با استاندارد از روش آهك داغ همراه با مبادله گر يوني و عبور آب مقطرهاي سرد و گرم برگشتي از دستگاه هاي پوليشر و روغن گير در صنعت صورت مي گيرد. با اين وجود نشت و نفوذ عوامل سختي زا نظير يون هاي كلسيم و منيزيم به سيستم آب تغذيه و توانائي تركيبي اين كاتيون ها با آنيون هاي موجود منجر به تشكيل رسوبات چسبنده مخصوصا در سطوح داخلي لوله هاي ناقل آب كه در معرض شعله هاي آتش قرار دارند مي گردند. ادامه آن موجب افزايش درجه حرارت در پوسته خارجي لوله ها مي شود كه در نهايت منتهي به از كار افتادگي ديگ بخار خواهد شد، لذا لزوم بهبودسازي داخلي آب تغذيه به ديگ بخار از هر نظر ضروري است.

شرايط بهبود سازي آب تغذيه به ديگ بخار مربوط به فشار عملياتي، طراحي، مقدار انتقال حرارت و استفاده از بخار توليد شده مي باشد. بيشتر آب هاي مصرفي جهت تغذيه به ديگ بخار از طريق نرم سازي با مبادله گرهاي يوني يا آب عاري از آنيون و كاتيون تامين مي شود. هر چند ميزان سختي آب هاي مصرفي در ديگ بخار بين 01/0 الي 2 قسمت در ميليون است ولي همين مقدار به ظاهر ناچيز مي تواند باعث تشكيل رسوب در ديگ بخار گردد.

كربنات كلسيم Calcium Carbonat

حلاليت كربنات كلسيم در صورت موجود نبودن دي اكسيدكربن در محيط برابر 14 قسمت در ميليون در 25 درجه سانتي گراد است. چنانچه دي اكسيدكربن در محيط يافت گردد فعل و انفعالاتي در شرح زير بين كربنات كلسيم و دي اكسيدكربن انجام مي شود كه نتيجه آن تشكيل بي كربنات كلسيم است. حلاليت بي كربنات كلسيم در 25 درجه سانتي گراد بين 300 الي 400 قسمت در ميليون مي باشد.

CaCo3 +Co2 +H2o→ca(HCO3)2

به عبارت ديگر، چنانچه آبي محتوي بي كربنات كلسيم باشد، در اثر حرارت تبديل به اجزاء زير مي گردد:

ca(HCO3)2 →CaCo3 ↓ + Co2 ↑+ H2o

قدرت رسوب گذاري كربنات كلسيم از طريق اندليس لانژلير مشخص مي گردد كه مربوط به مقدار نمك هاي محلول، درجه حرارت، سختي كلسيمي، قليائيت كل و PH مي باشد.

چنانچه عامل بالقوه اي جهت تشكيل رسوب در قسمت هاي قبل از ديگ بخار موجود باشد براي جلوگيري از تشكيل آن لازم است دقت بيشتري نسبت به بهبودسازي خارجي جهت حذف يا كاهش كلسيم يا قليائيت اقدام نمود. ضمنا استفاده از مواد شيميايي كنترل كننده رسوب همراه با پخش كننده هاي آلي كه مانع از چسبيدن و رسوب كردن مي شوند توصيه گرديده است.